Ulvenhout

Aanvullingen en correcties over kunst en beelden in Ulvenhout (gemeente Breda) worden zeer gewaardeerd. U kunt uw informatie zenden naar het emailadres als vermeld op de pagina INFO / CONTACT
Laatste update van deze pagina 2-1-2023

Omschrijving: informatieve muurschildering
Kunstenaar: StayNice, Rob en Barry van Dijck
Jaar: 2008
Locatie: Brandweer, Chaamsebaan 2

Het verhaal:
Brandweermannen moeten 24 uur per dag paraat staan om in actie te komen. In het verzorgingsgebied moeten ze geregeld uitrukken voor diverse calamiteiten. Op het moment van oproep slaat de rust en veiligheid van de dagelijkse omgeving om in de hoogste staat van paraatheid en actie.
Dit ontwerp is een grafische vertaling van alle uitrukken in de periode 1998-2008 in het hele verzorgingsgebied van Chaam. Het gebied is verdeeld in een grid waarbij ieder type uitruk (brand, autobrand, ongeval/beknelling, automatisch brandalarm en algemene hulpverlening) en de locatie is gevisualiseerd. De kleurtinten refereren aan het type actie, de intensiteit van de kleuren en lijndiktes refereren aan het aantal keren dat op die plek zo’n type actie heeft plaatsgevonden. Op het ontwerp valt dus te zien waar en hoe vaak bepaalde acties zijn voorgevallen. Alle lijnen en vormen komen vanuit het centrum, de brandweerpost. Daardoor heeft de gehele opzet een grote dynamiek gekregen wat verwijst naar de rush die de brandweer moet voelen wanneer men wordt ingezet.
(foto gemeente Breda)

Omschrijving: schilderij van landelijk tafereel
Hoogte: 2 meter
Breedte: 5,16 meter
Jaar: 2014
Opschrift van het tekstbordje: “UIT ROTTERDAM VOOR BOSUILENDORP 2014”
Locatie: Dorpstraat 36, Laurentiusstraat zijde N51 33.164 E4 47.768

Het verhaal:
Dit enorme schilderij bevindt zich aan de zijgevel van het huis. De verwijzing naar het Bosuilendorp verwijst uiteraard naar carnaval. Bij de redactie is noch de verwijzing naar “uit Rotterdam” duidelijk, noch de reden waarom het schilderij hier is geplaatst.
Het is een zeldzaamheid dat schilderijen buiten worden gehangen. Andere buiten schilderijen zijn te bezichtigen in de Middellaan in Breda.

Naam: D’n Bosuil
Omschrijving: carnavalsbeeld van bosuil
Kunstenaar: Corné Reinieren – RKD
Hoogte: ca. 60 cm
Hoogte sokkel: ca. 1,2 meter
Jaar: 7-2-1999
Materiaal: brons
Opschrift: zie hieronder
Locatie: Dorpstraat 48 N51 33.094 E4 47.839

Het verhaal:
1966 is het geboortejaar van de carnavalsvereniging in Ulvenhout. Een jaar na de officiële start van het carnaval in Ulvenhout ontstond de naam ‘Bosuilendorp’. Volgens Ben Martens was er een verklaring van de oorsprong van de naam Ulvenhout: Ulven zou voor uilen kunnen staan en hout is uit te leggen als bos. Vanaf het begin was deze naam een succes.
Het 33 jarig bestaan in 1999 was een mooie aanleiding om het geboortejaar te herdenken. Ben Martens, prins Bema IX, schreef er in dat jaar een mooi boekje over. Drie maal elf jaar, het zottengetal 11 speelt een belangrijke rol bij carnaval, nodigt uit tot extra en bijzondere festiviteiten. Dankzij een bijdrage van de ‘Broederschap van de Bosuil’ kon er bij het jubileum iets blijvends gerealiseerd worden. Dit gezelschap, actief vanaf 1975, legde zich er op toe een stevige financiële bodem te scheppen voor de Ulvenhoutse carnavalsactiviteiten. Met onder meer een jaarlijkse contributie van oorspronkelijk fl 111, 11 was een fonds gevormd van waaruit regelmatig steun geboden kon worden.
Bij de ceremonie van de onthulling van het beeldje op zondag 7 februari 1999 was het ongekend slecht weer. De geplande rondgang van harmonie Constantia werd afgelast vanwege de zware sneeuwval. Toen even later het weer wat opklaarde en de februarizon aarzelend zijn gezicht liet zien, haastte carnavalsprins Joost zich naar het pleintje bij de voormalige Primarkt. Daar, op de hoek van de Dorpstraat en de Pastoor Vermuntstraat, onthulde hij samen met vijf oud-prinsen het beeldje van d’n Bosuil. Prins Gaston, prins Bert, prins Pierre Dubois, Prins Tilo en prins Bema IX lieten het bronzen beeld te voorschijnkomen uit een zee van ballonnen en rook. Het feest werd afgerond met een recordpoging linedancing, waarbij doordringende countrymuziek en 233 dansliefhebbers het dorpshart vulden.
Het onderscheidingsteken voor de prins en zijn hofhouding is een goudkleurige hanger in de vorm van een uil. De carnavalskrant heet al tijden lang de Uilenroep, de kleine brakken die het carnaval vieren aan het leren zijn heten bosuiltjes en op het pleintje bij de voormalige Mariaschool staat een levensgroot symbool van de carnavalssfeer waarin het dorp is ondergedompeld, Uilien.
Het kleine bronzen beeld op hetzelfde plein heeft ontegenzeglijk iets van een vogel. Een snavel en vogelpoten zijn prominent aanwezig. Voor deze gelegenheid heeft het dier een heus boerenjasje aangekregen en klompen aan de poten. Een feestmuts en een boerenzakdoek completeren het tenue. Deze vrije vertolking van de eigenlijk zo schuwe en meestal slechts in de nachts actieve vogel bosuil, is van de hand van ontwerper Corné Reinieren.
Janus Verhoeven was verantwoordelijk voor het gieten van het bronzen beeldje met de bijbehorende tekstplaat. De sokkel wordt gevormd door een hardstenen plaat op een kolom van vierkante granieten keitjes en werd gerealiseerd onder supervisie van Piet Bink.
Vastenavond in Ulvenhout had na 33 jaar een blijvend gedenkteken gekregen.
Op de sokkel bevindt zich een tekstbordje met het opschrift:
“d’n BOSUIL”
1966-1999
BOSUILS CARNAVAL
7 februari 1999, PRINS JOOST X
JANUS V
CORNE R
DE BROEDERSCHAP
Beelden die verwijzen naar carnaval zijn niet uitzonderlijk in Brabant. Andere “carnavalsbeelden” zien we in omliggende dorpen zoals: D’n Eeuwige Baviaon in Bavel, Sinte Juttemis in Breda, Verbroedering en ’t Boemeltje in Prinsenbeek en Nil in Princenhage.
Soms wordt het beeldje voorzien van vrolijk gebreide kleertjes, zoals op de 11de van de 11de in 2020.

Naam: het Laatste Masker
Omschrijving: borstbeeld
Kunstenaar: Wim Verhagen – RKD
Hoogte: ca. 70 cm
Hoogte sokkel: ca. 1 meter
Jaar: 20-3-1996
Materiaal: brons
Opschrift op sokkel: ‘aangeboden door F.W.J. SLUIJTERS huisarts’
Locatie: Dorpstraat 94 N51 32.913 E4 47.895

Het verhaal:
Dit beeld staat op het plantsoen bij de Pekhoeve.
De plaatsing van dit beeld in maart 1996 was het gevolg van een opmerkelijke actie van de Ulvenhoutse huisarts F. Sluijters. Ter gelegenheid van zijn 25 jarig jubileum op 20-3-1996 vroeg hij patiënten af te zien van hun gebruikelijke huldeblijken en cadeaus. Samen met zijn vrouw besloot Sluijters dat in plaats daarvan zijn jubileum een mooie gelegenheid was om zijn erkentelijkheid uit te drukken jegens de gemeenschappen waarin hij werkt. Ze kozen voor kunstwerken, vervaardigd door plaatselijke kunstenaars. Ulvenhout kreeg “Het Laatste Masker” als geschenk, het schilderij “Diepgeworteld” van de hand van Jan de Koning hangt sindsdien in de Leeuwerik in Galder.
“Het laatste masker” werd in 1988 vervaardigd als helft van een bij elkaar passend tweetal. Twee bronzen bustes, een met en een zonder masker, die aanvankelijk van de kunstenaar geen titel hadden meegekregen.
Verhagen zegt over zijn werk: “Beelden vertellen zelf een verhaal, mensen vormen daarbij een hoofdthema en ik ben geboeid door het mysterieuze, de complexiteit. Mijn bronzen sculpturen laten u zien en voelen wat diep in mij leeft. Als u niet enkel uw ogen, maar ook uw hart en ziel open stelt voor mijn verfijning, wachten u enkele mooie momenten”.

Omschrijving: beeld van 2 spelende kinderen
Kunstenaar: Charles Lous – RKD
Kosten: 6000 gulden voor het beeld en 600 gulden voor de sokkel
Hoogte: ca. 1,1 meter
Hoogte sokkel: ca. 40 cm
Jaar: 23-5-1969
Materiaal: composiet van steen, cement, zand en kunststof
Locatie: Basisschool De Rosmolen, Pennendijk (zijde) N51 32.868 E4 47.931

Het verhaal:
De commissieleden hadden er een hele kluif aan. Door het schoolbestuur waren ze belast met het doen van een voorstel voor een kunstwerk bij de nieuwbouw van basisschool ‘de Rosmolen’. Onder leiding van de voorzitter, mevr. J.Vuister-ten Horn, werden vijf kunstenaars bezocht. Uiteindelijk sprak het ontwerp van de Bredase beeldhouwer Charles Lous het meeste aan. De architect, dhr. v.d. Meiracker, ging akkoord en dhr. Niemeijer, directeur van de Byerd en belast met de aankoop van beelden voor de gemeente Breda, stond positief tegenover dhr. Lous en het gekozen ontwerp.
In februari 1969 stemden B en W van Nieuw-Ginneken in met het voorstel van het schoolbestuur, ondanks dat de kosten voor het beeld (6000,-) en de sokkel (600,-) hoger uitvielen dan de wettelijk verplichte minimaal 1% van de nieuwbouwkosten.
De totale kosten van de stichting van de school kwamen ook (ver)uit boven het oorspronkelijk begrote bedrag.
Bij de officiële opening van de school op vrijdag 23 mei 1969 ontbrak het beeld nog, pas enkele weken later werd het op zijn plaats gezet. Voor het vervoer van het atelier
aan de Tilburgseweg naar de schooltuin aan de Pennendijk werd f 33,60 in rekening gebracht.
In plaats van spelende (of stoeiende) kinderen wordt ook de tekst Judoënde kinderen gebruikt.
Er is ook een miniatuur uitgave van het beeld uitgegeven.

Omschrijving: beeld van vogel geplaatst op een hardstenen vogeldrinkbak
Kunstenaar: Paul Grégoire – RKD /Pépé Grégoire RKD
Hoogte: ca. 70 cm
Hoogte vogeldrinkbak: ca. 1,2 meter
Jaar: 6-9-1952 / 2007
Kosten: 3500 gulden (1952)
Materiaal: brons, voet Frans kalksteen
Status: oorlogsmonument Nationaal Comité 4 en 5 mei
Locatie: Wilhelminaplein N51 33.272 E4 47.993

Het verhaal:
Het monument is onthuld op 6 september 1952 als herinnering aan de oorlogsslachtoffers van de gemeente Nieuw Ginneken uit de periode 1940-1945. Deze datum werd gekozen omdat 6 september zowel Wilhelmina (1898) als Juliana (1948) tot koningin gekroond werd. Het beeld staat op het plein voor het voormalige gemeentehuis van Nieuw Ginneken. Het is onthuld door mevr. Serraris, de weduwe van oud-burgemeester Mr. Serraris.
Op de voet is een offerschaal aangebracht, die ondersteund wordt door vier stierenkoppen en op die schaal staat een bronzen vogel. De offerschaal is het symbool van het offer dat de gevallenen gebracht hebben en de vogel is het symbool van de vrijheid.
Op de rand van deze drinkbank bevinden zich 4 koeienkoppen die terugkomen in het wapenschild van het Ginneken. Op de rand staat de tekst: “TER NAGEDACHTENIS AAN ONZE GEVALLENEN 1940-1945”
Op 4 mei 1985 werden de vier gedenkstenen op de grond toegevoegd aan het monument en onthuld. Op de gedenkstenen staan de namen van de slachtoffers.
Het monument kent helaas een bewogen geschiedenis.
Vanwege de bouw van de nieuwe vleugel aan het gemeentehuis in 1977-1978 moest het verplaatst worden.
Op 22 juli 1995 werd de vogel door vandalen gestolen. Enkele dagen later werd deze weer gevonden na een anoniem telefoontje.
In 1999 werd de vogel opnieuw van de sokkel losgewrikt en vervolgens door een ruit van het gemeentehuis gegooid.
In 2001 is een versterkt exemplaar gemaakt en terug gezet door Pépé Grégoire, de zoon van de kunstenaar.
Eind december 2005 is de vogel nog eens gestolen.
In 2007 is het monument opnieuw gerestaureerd en is een replica van de gestolen vogel gemaakt. Het monument kreeg toen een andere plaats op het plein.

Naam: Drie Vlinders
Omschrijving: figuratief beeld van vlinders
Kunstenaar: Charles Lous – RKD
Hoogte: ca. 2,5 m
Jaar: 10-1970
Kosten: 20.000 gulden
Materiaal: composiet
Locatie: t.o. Withof 51

Het verhaal:
Het beeld staat enigszins verscholen op het binnenpleintje aan de achterzijde van het Surplus woonzorgcentrum.
De titel van dit kunstwerk – drie vlinders – is bij weinigen bekend. Het vraagt ook de nodige fantasie van de toeschouwer om in de grote gebogen vormen de vleugels van deze ongewervelde dieren te herkennen. De Bredase beeldhouwer Charles Lous heeft ook nooit bedoeld een natuurgetrouwe weergave te maken. Bij dit werk heeft hij zich laten inspireren door deze opvallende insecten, door de sierlijkheid, de gratie en het lijnenspel van vlinders. Zijn uitdaging was dit te vangen in steen. Hij zocht een tegenwicht voor het stereotiepe beeld van de bewoners van wat toen nog een bejaardenhuis heette. Oudere mensen, in de herfst van hun leven, hadden volgens hem behoefte aan speelse en vrolijke vormen.
Bij de bouw van ‘De Donk’ in 1969-70 werden de kosten van een kunstwerk begroot op een half procent, 15.000 gulden. Uiteindelijk liep de rekening op tot ongeveer fl 20.000. Bij de officiële opening van het gebouw in oktober 1970, werd geen aandacht besteed aan het kunstwerk de Drie Vlinders. Wel namen directie en bestuur een fraai klein beeldje in ontvangst, voorstellende de Heilige Familie. Het staat nog altijd in de entree van De Donk.