Belcrum

Aanvullingen en correcties over kunst en beelden in de gemeente Breda worden zeer gewaardeerd. U kunt uw informatie zenden naar het emailadres als vermeld op de pagina INFO / CONTACT
Laatste update van deze pagina 19-7-2023

Belcrum is het gebied tussen Crogtdijk, Terheijdenseweg, het spoor en de Belcrumweg.
In wijk Belcrum zijn minimaal 7 kunstwerken.

Omschrijving: informatiezuil
Hoogte: 12,19 meter.
Jaar: 2015
Materiaal: cortenstaal en staal
Locatie: Belcrumweg – t.o. Industriekade 15

Het verhaal:
Dit object bevindt zich sinds 2015 ter plaatse van de scherpe bochten in de Belcrumweg. Het is een van de aanvoerwegen naar het nieuwe station en het centrum. Voor de basis van het kunstobject diende een 20″ zeecontainer (12,19 m) waar aan twee zijden cortenstaal platen met uitgesneden letters zijn gemonteerd. Op de zuil zijn tal van activiteiten weergegeven die plaatsvinden in Breda, ook al is de informatie erg algemeen. In de toren zit knipperende verlichting die de letters en cijfers speels aanlicht. Dit is alleen zichtbaar in donker.

Omschrijving: Heilig Hartbeeld en monument
Kunstenaar: Jacques van Poppel – RKD
Hoogte: levensgroot
Jaar: 11-6-1952
Materiaal: Frans kalksteen
Status: oorlogsmonument Nationaal Comité 4 en 5 mei
Locatie: Pastoor Pottersplein

Het verhaal:
Monument voor de gevallenen uit de ‘Polder’ met ingemetseld een koker met daarin de namen van de doden uit de Belcrum tijdens WOII. Zeker 10 en misschien wel 15 jaar lang herdachten de Belcrumbewoners hun oorlogsslachtoffers. Ze hielden een processie in de omgeving van het Pastoor Pottersplein, daarna droeg de pastoor de mis op en las de lijst met doden voor.
Het oorlogsmonument voor de gesneuvelden uit de Belcrum is opgericht tegen de verdrukking in. Het was de bedoeling een monument te combineren met een Heilig Hartbeeld, op te stellen bij wat toen nog de ingang van Breda was. Het comité, dat al snel de naam Heilig Hart Comité kreeg, organiseerde kaartavonden in het gemeenschapshuis waarmee op korte termijn 3500 gulden werd opgehaald. Mijnheer Cornelis van de Christus Koningschool kende de Princenhaagse beeldhouder Jacques van Poppel goed, die kreeg de opdracht het beeld te maken. Burgemeester Prinsen gaf echter geen toestemming en wilde het geld liever bij het bedrag voor een gemeentelijk monument voor de hele stad leggen. Hij zou dan wel voor een bankje op het Pottersplein zorgen. Den Haag, daartoe geïnformeerd door Prinsen, gaf ook geen toestemming, totdat men het aanmeldde als Heilig Hartbeeld. Uiteindelijk werd het beeld in 1952 deels op gemeentegrond en deels op parochiegrond gezet. In 1967 is het beeld verplaatst voor de Christus-Koning kerk op het Pastoor Pottersplein. De sloop van de kerk in 2003 was aanleiding voor een groep wijkbewoners het oorlogmonument weer terug te plaatsen op de oorspronkelijke plek bij het gemeenschapshuis op het plein. In december 2005 is het monument gerestaureerd en in ere hersteld. Ieder jaar is er rond 30 oktober een herdenking bij het beeld waarbij kinderen van basisschool De Spoorzoeker rozen leggen.
Het kunstwerk bestaat uit 2 delen. Een sokkel met afbeeldingen van verschillende oorlogshandelingen en van een vluchtende moeder met kinderen. Daarbij staat de tekst: Gods liefde is altijd bij ons in goede en kwade dagen”. Het Heilig Hartbeeld daarop oogt traditioneel. De rechterhand verwijst naar het hart, sober weergegeven. Door de rechter voet onder het kleed uit te laten komen als in de loophouding, konden hierop net als op de handen de wonden van de kruisiging (stigmata) worden aangehaald. Het geheel, uitgevoerd in kwetsbaar Franse kalksteen, draagt onmiskenbaar de ‘handtekening’ van de maker. De Christus Koningkerk is in november 1999 na 67 jaar gesloten. Het beeld is toen besmeurd en beschadigd achter gebleven.
Op 3-11-2019 werd door het Belcrum Comité Dodenherdenking een plaquette onthult met de namen van de 46 wijkbewoners die het leven lieten tijdens WOII. De onthulling ging hand in hand met de jaarlijkse herdenking en de 75 jaar bevrijding.

Naam: Speelhuisvrouw
Omschrijving: figuratief sculptuur
Kunstenares: Sylvia Thijssen – RKD
Hoogte: ca. 3 meter
Jaar: 2005 tot 2015 en vanaf oktober 2016
Materiaal: cortenstaal
Locatie: kruising Speelhuislaan en Terheijdenseweg

Het verhaal:
Het kunstwerk bestaat uit een ‘platte’ vrouw die is opgevouwen, waardoor een driedimensionaal beeld is ontstaan. Beide handen houden elkaar vast boven het hoofd. Het beeld is ook een soort stoel, ook al is de zitpositie wat hoog.
Deze sculptuur bevond zich aanvankelijk in de middenberm van de Speelhuislaan tegenover huisnummer 36. Het beeld is weggehaald in 2015 tijdens de herinrichting van de Speelhuislaan vanwege het nieuwe station. Uit reacties op een oproep op de buurtgroep Nextdoor Belcrum bleek dat behoorlijk wat buurtbewoners het beeld terug wilden hebben in de wijk. Alleen niet op de beoogde plek, maar elders. Het beeld zou in juli 2016 voorgoed terug keren naar de Belcrum. Niet op de plek waar het voorheen stond, maar op het trottoir op de hoek van de Speelhuislaan en de Oude Terheijdenseweg. Daar zou het op een meter of twee van de gevel van wat de oudste portiekflat komen te staan. De bewoners waren daar niet heel erg blij mee. De gemeente Breda schortte de herplaatsing daarom op. Er werd een werkgroep samengesteld met buurtbewoners, stadsingenieurs en met de kunstenares zelf, die naar een betere plek zocht. De Speelhuisvrouw is begin oktober 2016 herplaatst op de kruising van de Speelhuislaan en de Terheijdenseweg.

Omschrijving: sgraffito
Kunstenaar: Gerrit de Morée – RKD
Afmeting: ca. 4×4 meter
Jaar: 1958
Materiaal: ongebakken klei
Locatie: Electron, Speelhuislaan 171

Het verhaal:
Bij een crowdfundingsactie in 2018 werd geld ingezameld voor de restauratie van de fraaie wandschildering uit 1958 in het Electron gebouw, de voormalige elektra-fabriek. De schildering werd herontdekt nadat deze verstopt bleek te zijn achter maar liefst 14 lagen latex.
Een sgraffito is een versieringswijze waarbij in de nog natte klei of cement engobe figuren of patronen worden gekrast, zodat de onderlaag die vaak een andere kleur heeft zichtbaar wordt.

Naam: La Source
Omschrijving: boom, plastiek van kunststof
Kunstenaar: Pascale Marhine Tayou (Kameroen) – RKD
Jaar: mei 2018
Hoogte: 10 meter
Materiaal: kunststof met metalen frame
Locatie: Gerechtsgebouw Spoorlaan 2-14

Het verhaal:
Dit grote, opvallende kunstwerk is geplaatst op het voorterrein van het nieuwe gerechtsgebouw dat op 5 juni 2018 in gebruik is genomen.
De boom is geplaatst in het midden van een bassin met een doorsnede van ca. 11 meter voor de entree van het gebouw. Op de bodem van de fontein zijn met blauwe lijnen de contouren van de continenten van de wereld weergegeven, maar deze zijn eigenlijk alleen maar goed te zien hoog vanuit de verdiepingen in de nieuwe hoogbouw. Uit de stam van de boom stroomt met tientallen stralen water in de fontein. In de rode boom hangen tientallen maskers die de diversiteit van mensen uit alle culturen over de hele wereld symboliseren. De boom met het stromend water en het bassin vormen samen een fontein en nodigen uit voor een moment van overdenking.

Omschrijving: vrouwe Justitia
Kunstenaar: firma Stolzenberg te Roermond
Hoogte: ca. 1,9 meter
Jaar: 1893
Materiaal: steen?
Locatie: Gerechtsgebouw Spoorlaan 2-14

Het verhaal:
Dit beeld staat in de centrale hal van het gerechtsgebouw. Het beeld heeft al in drie gerechtsgebouwen gestaan en verhuisde telkens mee. Het kunstwerk sierde vanaf 1893 eerst de rechtbank aan de Kloosterlaan. Bij de opening in 1986 van de vorige rechtbank aan de Sluissingel in Breda onthulde de moeder van de Koning, toenmalige koningin Beatrix, het beeld. 32 jaar later op 14 september 2018 onthulde koning Willem Alexander het beeld in het nieuwe gerechtsgebouw aan de Spoorlaan.
Ook bij het Oude Stadhuis op de Grote markt staan beelden van Vrouwe Justitia.
Vrouwe Justitia wordt gewoonlijk uitgebeeld met een blinddoek (niet bij dit beeld), een zwaard en een weegschaal. De blinddoek staat voor de rechtspraak zonder aanzien des persoons, dat wil zeggen dat niet de personen worden gehoord en veroordeeld, maar slechts de feiten en daden. De weegschaal stelt de afweging van de bewijzen en getuigenissen voor, die in het voordeel of nadeel van de verdachte spreken en het zwaard staat voor het vonnis dat wordt uitgesproken.