Prinsenbeek

Aanvullingen en correcties over kunst en beelden in Prinsenbeek (gemeente Breda) worden zeer gewaardeerd. U kunt uw informatie zenden naar het emailadres als vermeld op de pagina INFO / CONTACT
Laatste update van deze pagina 11-2-2024

Naam: Het Monster Geldzucht
Omschrijving: beeld van
Kunstenaar: Harry Seweuster  – RKD
Hoogte: 2 meter
Jaar: 5 mei 2019
Materiaal: resten ijzer en plexiglas
Sokkel: natuursteen
Locatie:  Museum de Rijf, Brielsedreef 39a

Het verhaal:
De kunstenaar is zich bewust van zijn creatieve vermogen en wil dat graag in dienst stellen van de verfraaiing van de leefomgeving van de medemens die dat niet heeft meegekregen. In zijn visie op de creativiteit en het vakmanschap van de kunstenaar gaat de voorkeur uit naar werk dat ook voor de niet-geschoolde bezoeker herkenbaar is. Ook mag hij daarbij een maatschappijkritisch geluid laten horen.
Via de ambachtsschool, de aktes Nh, Nht, Handvaardigheid en Tekenen en MO-handenarbeid werd de kunstenaar achtereenvolgens docent aan de 1e LTS aan de Spoorlaan en de M.D.S. (creatieve afdeling) van de Rooi Pannen in Tilburg. Na 13 jaar overdag werken en daarbij de avondopleidingen, kon hij zich in zijn woonplaats Goirle en omgeving volledig aan de door scholing en ervaring opgedane creatieve ingevingen wijden.
In het heemkundemuseum staan meerdere geëxposeerde objecten die gemaakt zijn in de periode 1970-2019 van resten ijzer, hout, klei en plexiglas. Met zijn expositie in het museum wil hij graag een bijdrage leveren om het culturele leven uit het verleden door te geven aan de komende generaties. Een van zijn bijzondere kunstwerken “Het monster Geldzucht” werd door de kunstenaar aan het museum geschonken en kreeg een mooie plaats in de tuin. Het monster schraapt met zijn voorpoten zoveel mogelijk geld in zijn buik.

Naam: de Polonaise
Omschrijving: sculptuur in staal met 9 carnavalvierders
Ontwerp: Jan Tankink – RKD
Realisatie: door Janes Otto en Peter de Graaf
Hoogte: ca. 2,2 meter
Breedte: ca. 3 meter
Inscriptie: “OTTO P2”
Jaar: 21-11-2010
Materiaal: cortenstaal
Locatie: Heisprong 15 N51 36.081 E4 42.412

Het verhaal:
Prinsenbeek heet met carnaval ‘Boemeldonk’. Dit sculptuur symboliseert het carnaval vierende dorp.
Het sculptuur is vervaardigd uit een gebogen stuk plaatijzer. Met een snijbrander zijn er figuren uit gesneden. Het sculptuur staat voor het sportgebouw De Drie Linden. Het sportgebouw biedt onderdak aan ca. 20 (sport)verenigingen.
Het is tevens een zitbank. Linksonder is met een snijbrander de tekst “OTTO P2” aangebracht.
Dit kunstwerk ter afsluiting van het 44e jaar van de BAK.

Omschrijving: beeld abstract
Hoogte: 50 cm
Materiaal: natuursteen
Sokkel: natuursteen, ca. 35 cm
Locatie: Loopstraat 2, N51 35.994 E4 43.195

Het verhaal:
Eenvoudig beeld op de hoek van de Loopstraat en de Paantjensstraat recht voor de Hema (voormalige Rabobank).

Naam: Ontknoping
Omschrijving: abstract beeld
Kunstenaar: Gerard Verpaalen – RKD
Jaar: 1978
Hoogte: ca. 2,5 meter
Materiaal: staal
Locatie: Markt 5 N51 35.983 E4 43.076

Het verhaal:
Het werk is in 1979 bij een solo expositie van Gerard Verpaalen door de gemeente Prinsenbeek aangekocht. De Ontknoping laat zien hoe een knoop wordt gevormd. Telkens zijn er twee buizen die op verschillende manieren in elkaar zijn gevlochten. Het kunstwerk is tot stand gekomen via de techniek van elektrisch lassen, waarna het materiaal op verschillende manieren is bewerkt.
Het kunstwerk staat weer helemaal compleet op de plek waar het jaren heeft gestaan. Oorspronkelijk stond de metaalplastiek van de in 2007 overleden Prinsenbeekse kunstenaar Gerard Verpaalen voor de ingang van het oude gemeentehuis. In 2012-2013 is het gemeentehuis gerenoveerd tot woonzorgcentrum Hagedonk. Nu staat het beeld (weer)  in de entree van het nieuwe Hagedonk.
De onthulling op 25 april 2015 door de moeder van de kunstenaar, samen met zijn weduwe Marie Louise en dochter Nathalie vond plaats in het kader van de zorg voor het Prinsenbeeks cultuurerfgoed, waarover Heemkundekring Op de Beek waakt. Deze zorg voorkomt dat er Prinsenbeekse kunstwerken verloren gaan.

Naam: Verstrengeld in leven en dood
Omschrijving: monument voor doodgeboren kinderen
Kunstenaar: Adje Langen-de Jong  – RKD
Afm. (hxbxd): 57 x 39 x 25 cm
Jaar: 2009
Materiaal: brons
Opschrift: zie hieronder
Sokkel: natuursteen, 88 cm
Locatie: Begraafplaats,  ingang tussen Markt 9 en 11

Het verhaal:
Het is een Monumentje ter nagedachtenis van doodgeboren kinderen van vroeger die niet gedoopt zijn en daarom in ongewijde aarde werden begraven tot verdriet van de ouders. Jammer genoeg was dat vroeger zo. Maar zo “vroeger” is dat niet. Tot in de zeventigere jaren van de vorige eeuw was dat ook nog het geval in vele parochies. Begin deze eeuw is men veel meer aandacht gaan schenken aan “Dit Verdriet” en hebben veel parochies een Monument ter nagedachtenis van deze kinderen op hun begraafplaats laten maken / ontwerpen door een kunstenaar. Hierdoor hebben deze baby’s en hun ouders alsnog een erkenning.
De navelstreng vormt vanaf het prilste begin een hechte en bijzondere verbinding tussen moeder en kind. Al wordt de navelstreng na de geboorte letterlijk doorgeknipt, figuurlijk blijft een moeder haar leven lang verbonden door deze navelstreng met haar kind, ook met haar gestorven kind. Zij blijven verstrengeld in leven en dood. Deze verstrengeling is heel duidelijk aanwezig op het monument.
Het monument toont een aantal symbolen:
– Een halve traan/waterdruppel: symbool van vreugde en verdriet.
– De levenscirkel, met daarop een eivorm, die de baarmoeder symboliseert.
– Een Foetus, in positief (blijheid) en negatief (verdriet).
– Negen bloemen, vreugde van negen maanden zwangerschap.
– Zeven tranen, het verdriet van de ouders.
– Eén navelstreng verbindt bloemen, tranen en de positieve en negatieve foetus. Op de achterzijde is deze navelstreng ‘verstrengeld’ als symbool van leven en dood.
Opschrift:

VERSTRENGELD
IN
LEVEN EN DOOD

Vreugde van de zwangerschap
en
Verdriet na het overlijden van het kind
zijn in het monumentje verenigd.

Ouders blijven ten alle tijden
in liefdevolle herinnering
met hun kind
verstrengeld in leven en dood.

ontwerp monumentje:
Adje Langen-de Jong

Omschrijving: beeld van zittend varkentje
Hoogte: ca. 34 centimeter
Materiaal: steen?
Locatie: Café Marktzicht, Markt 10

Het verhaal:
Het kleine beeldje bevindt zich op de gevel aan de zijde van de markt. Het ludieke beeldje heeft ongetwijfeld iets met carnaval te maken.
Carnaval is in het leven geroepen om de dagen voor de vasten in te luiden. Zij staan in het teken van feestvieren, zotheid en veel eten en drinken. Het woord carnaval komt uit het latijn. Carnevale staat voor ‘vaarwel vlees’ en dus afgeleid van het vlees. Dus de dag voor de vastentijd ‘vette dinsdag’ werd er flink gegeten en kwam varkensvlees op tafel. In Uden of Knoerissenrijk is het varken in het dialect knoeris en het symbool voor carnaval. In Duitsland staat het varken symbool voor passie en geluk.
Bij Herberg De Swaen aan de Markt 29 bevindt zich eveneens een beeldje van een varkentje, maar dat beeldje is nog kleiner en niet zo mooi geel geschilderd, zie hieronder.
In 2020 is het beeldje verplaatst van de gevel van het café naar de waterpomp welke op het terras er tegenover staat.

Naam: De Boemeltrein (’t Boemeltje)
Kunstenaar: Aimé Tollenaer – RKD
Omschrijving: beeld van trein(tje)
Hoogte: ca. 50 cm
Jaar: 1997
Materiaal: brons
Opschrift: B.A.K. 190277 en B.A.K. 280266
Opschrift op sokkel: zonder dwarsliggers geen spoorlijn 11-11-97
Locatie: t.o. Markt 13 (Boemelplein met carnaval) N51 36.008 E4 43.092

Het verhaal:
Het beeld is aangeboden aan de Beekse jeugd in het elfde carnavalsjaar van Boemeldonk, op 21 februari 1977 in aanwezigheid van Adr. Watzeels van de Hofkapel, Herman Dirven, secretaris van de Beekse Algemene Karnavalsstichting (B.A.K.), Prins Karnaval Hein XI (Hein den Ouden), en Burgemeester Baetens. Het boemeltje is het carnavals symbool van Prinsenbeek.
Het terugplaatsen van het boemeltje na de renovatie van de markt in 2020 was voor de logge Bredase gemeentelijke organisatie een heksentoer. Tot enkele Bekenaren het beeld op eigen initiatief zijn plek terug gaven. De dubbelzinnige tekst zonder dwarsliggers geen spoorlijn drukt de weerstand tegen de annexatie van Breda afdoende uit.

Omschrijving: beeld van varkentje
Hoogte: ca. 20 centimeter
Materiaal: steen?
Locatie: Herberg De Swaen, Markt 29

Het verhaal:
Het kleine beeldje bevindt zich op de gevel boven de entreedeur van het café. Het ludieke beeldje heeft ongetwijfeld iets met carnaval te maken.
Bij Café Markzicht aan de Markt 10 bevindt zich eveneens een beeldje van een varkentje, zie hierboven.

Naam: Verbroedering
Omschrijving: beeld van 2 figuren
Kunstenaar: Gerard Verpaalen – RKD
Hoogte: 83 cm
Jaar: 13-11-1976
Materiaal: steen
Opschrift op sokkel: zie hieronder
Locatie: Markt 34 N51 36.011 E4 43.185

Het verhaal:
Aangeboden namens alle Boemeldonckers bij gelegenheid van de viering van het elfjarig bestaan van Prinsenbeek als de carnavalsplaats Boemeldonck. In het beeldje is het idee van de karnavaleske vriendschap en broederschap geconcretiseerd. Zie ook voorgaande beeld, De Boemeltrein.

Het beeld heeft tijdelijk voor het voormalig gemeentehuis van Prinsenbeek gestaan dat in 2012/2013 is verbouwd tot woonzorgcentrum Hagedonk. In 2011 is het beeld verplaatst vanwege renovatiewerkzaamheden van het voormalige gemeentehuis. Het beeld is daarna wit geschilderd en staat nu aan de overkant recht voor de kerk. Bij het gemeentehuis is daarna een ander beeld gekomen, zie hierboven bij Markt 5.
Onderschrift:
VERBROEDERING, AANGEBODEN NAMENS ALLE BOEMELDDONKERS
GERARD VERPAALEN 1976 C.V. DE ZWOERTJES 1998
HERPLAATST 2011

Omschrijving: figuratief beeld van 2 personen
Hoogte: ca. 70 cm
Eigendom: Restaurant de Boswachter
Materiaal: brons
Locatie: Nieuwe Dreef 4 Liesbosch, N51 34.972 E4 41.794

Het verhaal:
Zittend op het terras van het restaurant midden in het Liesbosch heb je uitzicht op dit prachtige beeld terwijl je geniet van de rust en de natuur.

Omschrijving: beeld van paard van hoefijzers
Kunstenaar: de bewoner van het huis
Hoogte: ca. 1,8 meter
Materiaal: ijzer
Locatie: Overveldstraat 19

Het verhaal:
Dit beeld van een paard is geheel opgebouwd uit honderden hoefijzers die aan elkaar zijn gelast.

Omschrijving: ring op sokkel
Hoogte: ca. 1,9 meter incl. sokkel
Materiaal: roestvrijstaal op stenen sokkel
Locatie: Peperbos N51 36.289 E4 43.135

Het verhaal:
Dit beeld bevindt zich nabij de rotonde naar Prinsenbeek komende vanuit Breda. Het beeld staat aan het begin van het park, dat niet eens een naam heeft en omsloten is tussen de A16 en de Peperbos(straat).

Omschrijving: gevelsteen met 3 spelende kinderen
Hoogte: 65 cm
Breedte: 125 cm
Materiaal: keramiek
Locatie: Schoolstraat 2c N51 35.972 E4 43.052

Het verhaal:
De gevelsteen bevindt zich op de zuidgevel van huisnummer 2a. De gevelsteen mist een gedeelte, nl. het derde kind. Het beeld symboliseert de spelende kinderen van de school.

Naam: Hage Donk Logo
Omschrijving: beeld aan gevel
Kunstenaar: Henk Groenhuis – RKD
Doorsnede: ca. 1 meter
Materiaal: natuursteen
Locatie: Verzorgingstehuis Thebe, t.o. Schoolstraat 5

Het verhaal:
Dit beeld hing tot 2014 aan de gevel van het verpleeghuis en verzorgingshuis Thebe, Hagedonk aan de Middenweg 40. Het verzorgingshuis is in 2014 gesloten. De bewoners zijn toen verhuisd naar de nieuwbouw op Markt 5a1. Het beeld hangt nu aan een gemetseld muurtje in het plantsoentje tegen over Schoolstraat 5.
De werkgroep Behoud Kunstwerken Hagedonk (Rien Huijbregts, Kees Kustermans, Ad van Melis en Stoffel Vermunt) van de Heemkundekring Op de Beek heeft zich ingespannen voor de verhuizing van het kunstwerk van de Middenweg naar de Schoolstraat. Het beeld is daarbij opgeknapt.
Onder het oog van de bewoners van Hagedonk en op vrolijke tonen van de band TTT onthulde op 14 juli 2017 Hagedonkbewoonster Ciska Aarts het logo van Hagedonk als teken van de overdracht.
Onderstaand beeld Growing Old dat ook bij het verzorgingshuis stond was al in 2015 verplaatst.

Naam: Growing Old
Omschrijving: langvormig abstract beeld
Kunstenaar: Henk Groenhuis – RKD
Hoogte: ca. 3,5 meter
Jaar: 1972
Materiaal: steen
Locatie: Verzorgingstehuis Thebe, t.o. Schoolstraat 13

Het verhaal:
Dit kunstwerk stond van 1972 tot 2014 in het plantsoentje voor het verpleeghuis en verzorgingshuis Thebe, Hagedonk aan de Middenweg 40. Dit verzorgingshuis is in 2014 gesloten. De bewoners zijn toen verhuisd naar de nieuwbouw op Markt 5a1. Het beeld staat nu in het plantsoentje tegen over Schoolstraat 13.
De werkgroep Behoud Kunstwerken Hagedonk (Rien Huijbregts, Kees Kustermans, Ad van Melis en Stoffel Vermunt) van de Heemkundekring Op de Beek heeft zich ingespannen voor de verhuizing van het kunstwerk van de Middenweg naar de Schoolstraat. Het beeld is daarbij opgeknapt.
Andere beelden in Breda van de kunstenaar zijn: Bokje, Kolgans, Het Paard, Spelende kinderen, Varkentje

Tegeltableau: in gevel met tegels
Jaar: ca. 1970/75
Hoogte: 3,4 meter
Materiaal: steen
Locatie: Basisschool Griffioen, Schoolstraat 45, Prinsenbeek N51 36.002 E4 42.605

Het verhaal:
Dit uit tegels opgebouwd mozaïek geeft de afbeelding weer van een griffioen, de naam van de school. Een griffioen is een Oudgrieks fabeldier met de kop, voorpoten en vleugels van een adelaar en de romp, achterpoten en staart van een leeuw.
Dit mozaïek is begin 2022 verwijderd nadat een deel van de school werd gesloopt om ruimte te maken voor nieuwbouw. Bij het hoogste punt van de nieuwbouw in april 2023 is het tegeltableau teruggeplaatst op de nieuwe gevel.

Omschrijving: giraffe
Kunstenaar: Iris Le Rutte – RKD
Hoogte: ca. 2,5 meter
Jaar: 2013
Materiaal: brons
Locatie: School De Knipoog, Straatweide 30

Het verhaal:
Een bronzen giraffe, die met zijn/haar nek, hoofd en voorpoten door de muur van de school komt.