Teteringen

Aanvullingen en correcties over kunst en beelden in Teteringen (gemeente Breda) worden zeer gewaardeerd. U kunt uw informatie zenden naar het emailadres als vermeld op de pagina INFO / CONTACT
Laatste update van deze pagina 26-6-2021

Naam: Teteringse Boerin
Omschrijving: beeld van boerin
Kunstenaar: Niek van Leest – RKD
Materiaal: brons
Hoogte: 1,5 meter
Jaar: 6 oktober 1990
Opschrift: “TETERINGSE BOERIN” onthuld op 6 okt. 1990 als verwijzing naar de oorsprong van teteringen als agrarische samenleving en als symbool van de Teteringse identiteit.
Gesigneerd: Niek v Leest / 1990
Locatie: t.o. Hoeveneind 1

Het verhaal:
Het beeld staat in een plantsoen tegenover het voormalige gemeentehuis. Het symboliseert de cultuurverandering van Teteringen. Het verbeeldt onmiskenbaar een authentieke Teteringse boerin. Maar de ongewoon uitvoerige tekst op de sokkel heeft kennelijk de bijbedoeling de importbevolking een cultuurhistorisch lesje te leren. Wie zijn identiteit zo nadrukkelijk onder woorden moet brengen is haar waarschijnlijk definitief kwijt. Want dit beeld, de supermarktachtige Boerenbondvestiging en de monumentale boerderijen maken eerder duidelijk dat Teteringen al lang geen plattelandsgemeenschap meer is.

 

Naam: vechtende hanen
Omschrijving: beeld van 2 vechtende hanen
Kunstenaar: Antoinette Briët – RKD
Materiaal: brons
Hoogte: 1,2 meter
Jaar: 1995
Sokkel: natuur steen, ca. 1 meter
Locatie: plein Hoge Stee

Het verhaal:
De opdracht die de kunstenares van de gemeente meekreeg, was het ontwerpen van een beeld waarin twee elementen tot uitdrukking moesten komen. Ten eerste de jarenlange strijd van de gemeente Teteringen tegen de gemeentelijke herindeling en de samenvoeging met de gemeente Breda. Ten tweede diende een verband te worden gelegd naar de naam van de wijk waar het beeld een plaats zou krijgen, te weten het plan “De Haenen”. Deze naam is een naam die op oude kaarten van het betreffende gebied is terug te vinden. De kunstenares liet de voorgenoemde elementen tot uitdrukking komen in een beeld dat twee vechtende hanen voorstelt.

Omschrijving: abstract beeld van dier
Materiaal: hard steen
Hoogte:
Locatie: Valkenstraat 3

Het verhaal:
Eenvoudig klein beeldje aan begin van inrijlaan.

Naam: Kijkzuil
Omschrijving: zuil met levensbeschrijving van Teteringen
Kunstenaar: Ton Buijnsters – RKD
Materiaal: brons
Hoogte: 3 meter
Inscriptie: zie hieronder
Jaar: 9-9-1995
Locatie: Willem Alexanderplein

Het verhaal:
In de sokkel zijn twee metalen plaquettes aangebracht met de tekst:
KIJKZUIL
alle wezenlijke elementen van heden
verleden en toekomst van de teteringse
samenleving zijn op deze zuil samen-
gebracht
de “kijkzuil” werd onthuld op 9 sept. 1995
bij gelegenheid van het 200-jarig bestaan
van teteringen als zelfstandige gemeente.
en
TETERINGEN
ontstaan aan het taterende water,
gegroeid door koesterende hand,
zijt gij een woonplaats van allure,
juweel op grens van klei en zand

Op de zuil zelf staan de jaartallen 1795-1995, enkele andere jaartalen en drie namen van belangrijke Teteringers:
“pieter van ginneken” (van 1810 tot 1832 maire en burgemeester van Teteringen)
“elisabeth van schoten” en “arnold van leuven” (Heer en Vrouwe van Breda, door wiens gift in 1280 Teteringen volgens het gangbare geschiedenisverhaal zijn oorsprong te danken heeft).

De “Kijkzuil” is onthuld bij gelegenheid van het 200–jarig bestaan van de zelfstandige gemeente Teteringen in 1995. In deze zuil zijn alle elementen uit de Teteringse samenleving tot uitdrukking gebracht.
Beschrijving van de zuil (uit BN De Stem, 10 maart 2009):

De beeldhouwer bracht herinneringen aan goede en minder prettige gebeurtenissen treffend in beeld.
Om met de pijnlijkste te beginnen: de annexaties. In 1927 verloor Teteringen 6.794 inwoners en 380 hectaren grond aan Breda. Het ging om de Zandberg, Baronielaan, Lovensdijk, Belcrum en een deel van de Teteringsedijk. De annexatie van 1942 kostte 1.500 inwoners en 350 hectaren uit de Driesprong en de Terheijdense Hoek. Tot slot ging in 1961 een onbewoond gebied van 117 hectaren in de Vuchtpolder naar Breda. Uit de zuil zijn ‘happen’ genomen, waarin deze jaartallen zijn aangebracht. Een scheur boven in het monument duidt op het definitieve einde van de gemeente Teteringen, dat op 1 januari 1997 zijn beslag zou krijgen.
Natuurlijk ontbreekt het gemeentewapen niet. Schuin afgebeeld symboliseert het de wankelende gemeente, die gedoemd is te verdwijnen. De gemeentevlag, die in 1978 officieel werd vastgesteld, bevindt zich achter het wapen. Vlag en wapen zijn omlijst door het silhouet van het dorp, waarbij de opdoemende flats vanuit Breda-Noord in sobere lijnen zijn aangegeven.
Afbeeldingen van de Willibrorduskerk en het Missiehuis verwijzen naar het overwegend katholieke karakter van het dorp.
Een legertent en een kanon refereren aan het militaire leven. Van oudsher vervulde het Cadettenkamp een functie als oefenterrein voor studenten van de Bredase KMA. Het landgoed Oosterheide, op de grens met Oosterhout, was in de achttiende eeuw al oefengebied voor het leger van de Republiek der Zeven Provinciën.
Folklore en cultuur stonden altijd hoog in het vaandel. Het Sint Ambrosiusgilde (1717) is de oudste vereniging. De mengvorm van een bijenhouders- en een schuttersgilde verklaart de afbeeldingen van een bijenkorf en een Ambrosiuswapen op de zuil. De imkerij speelde een belangrijke rol, want tot aan de komst van de suikerbiet was honing vrijwel het enige, betaalbare zoetmiddel.
Andere facetten van het sociaal- cultureel leven komen terug in de vorm van een web.
Dat slaat niet alleen op de naam van het dorpshuis, maar legt ook een verbinding tussen de sociale en culturele activiteiten, zoals theater, dans, muziek en sport.
Natuurlijk mogen ook het landschappelijk en agrarisch leven niet onvermeld blijven. Teteringen kende veel veeboeren, want de aanwezigheid van beemden en weiden zorgde voor gezonde koeien. De heide vormde het voedsel voor schapen, maar werd ook benut voor turfwinning. Op het kunstwerk staan een koe en een schaap model voor deze bronnen van inkomsten.
Aan de bovenkant van het monument is het dak van een Vlaamse schuur te zien. Ook de standerdmolen, die in 1919 werd afgebroken, kreeg een plaatsje.
De weidse Vuchtpolder was altijd een uniek natuurgebied met een gevarieerde flora en fauna. Op de zuil zijn elementen uit dit fraaie polderlandschap terug te vinden, zoals de koekoeksbloem, de grote pimpernel, de uil, de grutto en de kievit.
De eerste vermelding van Teteringen dateert uit 1303. In de late middeleeuwen zou de ‘waterlaet van Tateringhen’ een vrij belangrijke waterloop zijn geweest. Het via zogenoemde ‘spuwers’ in de zuil komende water symboliseert dat ‘tateren’, ofwel klateren.
De tekst op de sokkel, geschreven door Arnold van den Berg, verwijst naar het ontstaan van Teteringen.
Bron: Mens & Dier in Steen & Brons

Naam: Gate Keepers
Omschrijving: zes abstracte sculpturen
Kunstenaar; Liet Heringa / Maarten Van Kalsbeek – RKD / RKD
Jaar: 2012
Materiaal: brons
Afmeting: 72 x 47 x 31 cm
Locatie: Kinderdagverblijf, Zuuringveld 1

Het verhaal:
In totaal zes stuks: één naar het buurthuis en één naar het kinderdagverblijf en een viertal voor de school.  Het kunstenaars duo maakt veelal fantasiefiguren.